Onderwijs is iets waar velen al veel over hebben gezegd. De meeste hiervan zijn complex of vaag. Denk aan de uitspraak van de Griekse filosoof Aristoteles dat onderwijs ‘een sieraad in voorspoed’ en ‘een toevluchtsoord in tegenspoed’ is. Er zijn veel pogingen gedaan om deze beschrijving uit te leggen, maar geen enkele is er echt in geslaagd om mijn nieuwsgierigheid te bevredigen. Als alternatief is dit wat de Engelse essayist Joseph Addison te zeggen heeft over onderwijs: Wat beeldhouwkunst is voor een blok marmer, is onderwijs voor een menselijke ziel. Ook deze kent veel uitleg en uitwerkingen. Maar vertelt het ons echt wat onderwijs is? Vertelt het ons waarom we onderwijs nodig hebben? Niet echt, aangezien het concept van de ziel tot op heden een schaduwgebied is. Dus hoe kunnen we beginnen te begrijpen wat iedereen beweert dat het tegenwoordig essentieel is voor het leven? Simpel gezegd, onderwijs is een proces van het trainen van onze geest zodat we het kunnen toepassen op een gebied van onze keuze: daarom hebben we onderwijs niet als een enkele naadloze entiteit, maar als een geheel bestaande uit verschillende afdelingen: muziek onderwijs, wetenschappelijk en technologisch onderwijs, kunstonderwijs, zelfs lerarenopleiding!
Onderwijs kan worden beschouwd als vergelijkbaar met het plukken en eten van fruit. Het plukken van een bepaalde vrucht aan de boom is verwant aan het kiezen van een veld om een opleiding van te krijgen. Als we erin bijten, krijgen we onze eerste smaak van het onderwerp. Terwijl we op het gebeten deel kauwen, beginnen we de verschillende aspecten ervan te begrijpen – de smaken, texturen, fijne kneepjes en complexiteit ervan – en wanneer we klaar zijn om door te gaan naar het volgende deel, slikken we wat we tot nu toe hebben geassimileerd, zodat het kan worden gebruikt voor verdere toepassing. De boom waar we de vrucht van halen, is het hele lichaam van de leringen van denkers uit het verleden en de stem die ons vertelt welk fruit we moeten plukken, is de vertolker van die kennis: de leraar.
Gedurende de levenslange opleiding (nee, het is niet zoals school of universiteit die na een bepaalde tijd eindigt), leren we dingen kennen die er altijd waren, nog steeds zijn en altijd zullen zijn, wachtend om herkend en erkend te worden . Licht speelt een centrale rol in het onderwijs – zowel letterlijk als figuurlijk – want visuele input is het best aangeleerd en zonder licht – van de zon of elektriciteit – zouden we een hele wereld aan kennis mislopen. Dit is in feite waar uitdrukkingen als ‘licht van kennis’, ‘licht op de zaak werpen’, ‘in het duister houden’ enzovoort vandaan kwamen.
Je denkt misschien, hoe kunnen we het oneindige kennisveld verkleinen om te selecteren wat we nodig hebben of willen weten? Dit is waar het deel over ‘het trainen van de geest’ om de hoek komt kijken. De geest, zoals de psychologie ons vertelt, is het centrum van cognitieve vermogens die bewustzijn, denken, perceptie en oordeel mogelijk maken. Het is de keuken voor de informatie die we verwerven, waar we de stukjes en beetjes data kunnen kruiden en voorbereiden tot uitgebreide kennis. Zoals elke goede keuken heeft de geest oneindige mogelijkheden (wat vaak de reden is voor verwarring onder ons jongeren als het gaat om het kiezen van een bepaald gebied om ons te ‘specialiseren’ voor het hoger onderwijs) en moet daarom worden getraind om dit te maken keuze duidelijker omdat elke goede kok moet weten wat hij wel of niet voor een gerecht moet gebruiken. Helaas staat de wereld waarin we leven ons niet toe om met onze capaciteiten te experimenteren zonder verbannen te worden of tot armoede te worden gereduceerd. Specialisatie nodig dus. En daarmee de behoefte aan onderwijs.
Een andere voor de hand liggende vraag zou zijn: hoe kunnen we onderwijs krijgen? Het is gemakkelijker om metaforen en analogieën te gebruiken bij het beschrijven van iets als dit, maar een parallel in de echte wereld is soms moeilijk te geven. Een antwoord kan een school, hogeschool of universiteit zijn. Er zijn ook andere middelen om formeel onderwijs te krijgen. Zoals thuisonderwijs, afstandsonderwijs enz. Al deze bieden ons een forum om kennis uit te wisselen – waar we zowel kunnen winnen als geven. Dit is een begeleide en beperkte vorm van onderwijs, vooral in het Indiase scenario. Het is moeilijk om een goede school te vinden waar we ons onderwijs kunnen afstemmen op onze behoeften en interesses. Vaak maken we geen gebruik van de mogelijkheid, zelfs als deze binnen ons bereik ligt. Groepsdruk, de wensen, grillen en wensen van onze ouders en ouderen en maatschappelijke trends spelen allemaal een rol bij het beïnvloeden van ons. En dit heeft vaak een averechts effect omdat de student niet in staat is om te gaan met de tegenstrijdige input en het knikken onder de gecombineerde druk. Een onderwijssysteem waarin studenten hun wensen kunnen vervullen en niet buigen voor voorbijgaande trends is noodzakelijk voor een goede ontwikkeling en realisatie van iemands volledige potentieel. Een voorbeeld van hoe dit kan helpen is de beroemde Engelse dichter John Keats. Keats, opgeleid om dokter te worden, deed afstand van zijn apothekersvergunning om zijn verlangen te volgen, en creëerde uiteindelijk een pad voor zichzelf dat niemand anders heeft kunnen evenaren.
Onderwijs is niet alleen een weg naar geld, zoals tegenwoordig vaak wordt gedacht. Het feit dat het een toegangspoort tot welvaart biedt, is secundair.